Okuma Süresi: 7 dakika
Anne, sen çocukken COVID olduğunda ne yapıyordunuz?
Aslında hiçbirimiz böyle bir durumu daha önce yaşamadık. Elimizden gelenin en iyisini yaparak bir şekilde, kendimiz için ve ailemiz için en iyisini bulmaya çalışıyoruz. Bir sürü karışık bilgi içerisinde doğru olanı bulma ve doğru kararı verebilmek, sisli bir yolda önünü görmeden tedirgin bir şekilde yürümeye çalışmak gibi... Bu sefer yanımızda çocuklarımız da var.
Öncelikle aslında şunu kabullenilmek lazım: Bu herkes için farklı bir durum. Hissettiğimiz, endişe, stres, sıkışmışlık hissi, ne yapacağını bilememek, devamlı fikir değiştirmek, yetersizlik hissi, düşük yaşam motivasyonu yada uyku problemleri NORMAL.
Çünkü beynimiz kriz modunda. Bu modda, beynimizin en İlkel parçası amigdalamız (ilkel beynimiz) aktive olur- çünkü tehlikedeyizdir, stres seviyemiz artmıştır ve beynimiz geçmişten gelen bilgilerle paniğe kapılır ve bizi “Kurtuluş” moduna sokar.
Bu modda, tehlikeden kurtulmak için her yol mubahtır: Kaç, uç, tekme at... Tek kural ne yaparsan yap, çabuk yap. Milyonlarca yıl önce atalarımızı düşünün, ilkel beyin ( ki o zamanlarda kendisi bir kurtarıcı idi) devamlı aktif idi ve vahşi doğadaki tehlikelerden atalarımızı koruyor idi. Aslan gördüğünde kaç emrini vermek zorundaydı. Dur, şimdi biraz düşün, nefes al, odaklan gibi emirler verme lüksü yok idi.
Tabi şu anda da paniğe kapılınca aynı tepkileri veriyor, tepki ver ama çabuk olsun! Tespit doğru ama geçmişten gelip DNA’larımıza işlemiş çözüm yolu artık işe yaramıyor, yada artık çok ilkel.
Verdiğimiz tepkilerin mantıklı bir sebebinin olması gönül rahatlatıcı. Ama peki çözüm ne? Gerçek şu ki şimdilik bir işe yaramıyor.
BAKIŞ AÇIMIZI DEĞİŞTİRİN:
1. Şu anda bir kriz ortamında ebeveynlik yapmaya çalışıyorsunuz. Eskisi gibi olmasını bekleyemezsiniz. Mutlaka farklılıklar olacaktır. Ve hiç kimse kolay olduğunu iddia edemez.
2. Kendinize şefkat göstermek ve yanlış yapabileceğinizi, bunun normal olduğunu kabullenmek aslında bir zayıflık değil, aksine erdemdir. Ebeveyn de olsanız, özünde insansınız. Herkes yanlış yapar.
İYİ HABER Düşündüğünüzden ÇOK DAHA GÜÇLÜLER!
Çocuklar bizim düşündüğümüzden çok daha dayanıklı, güçlü ve daha esnekler. Çoğu zaman bir değişiklikte siz alışamamışken, onların ne kadar çabuk alıştığını görür, şaşırırsınız. En basiti uzun bir yolculuk sonrasında, siz bir köşede kendinizi toparlamaya çalışırken, onları ful enerji ile bir oraya bir buraya koşuşturduğunu görmüşsünüzdür. İnanın bu duruma da sizden çok daha kolay ve çabuk adapte olacaklar. O yüzden, onlar için değil kendiniz için endişelenin.
Bu dönemde kazandıkları davranışlar ve alışkanlıklar uzun soluklu olmayacaktır. Yarım saat daha fazla izledi, şimdi değişecek diye düşünüp, kendinizi boşuna üzmeyin, bunun geçici bir dönem olduğunun farkındalar.
Kurallar olaylara ve duruma göre değişebilir: Her şey normale döndüğünde, durumlar değişti, normale döndük ve kuralları değiştiriyoruz deme hakkınız her zaman var.
Çocuklar farklı tepkiler verebilirler: Her çocuk farklı şekilde tepki verebilir, stres, üzüntü, kızgınlık, kendini güvende hissetmeme gibi duygular hissedebilirler ve yüzde yüz çok normal. Unutmayalım ki, bu hiçbir canlı için kolay değil.
PEKİ EBEVEYN OLARAK NASIL YARDIMCI OLABİLİRİZ.
Çocukların her şeyi bildiğini FARZ ETMEYİN: Yanlış ve eksik bilgilerle, çok farklı bir hikayeye sahip olabilirler. Konuşmaya sizin başlamanız yerine, soru ile başlayın, mesela: “ COVID-19, hakkında ne biliyorsun, neler duydun?” gibi. Bırakın size anlatsınlar.
Yanlış bilgileri düzelttiğinizden emin olun. Akıllarına yanlış bir hikaye oluşmasını istemeyiz.
Olabildiğinizce dürüst bir şekilde, kendini korumanın önemini anlatın.
Neyin onların etki alanı içerisinde olduğunu, nelerin olmadığını konuşun.
Ve bırakın, duygularını anlatsınlar. Uzun zamandır arkadaşlarını göremedikleri için üzgün olabilirler, yada tüm bunlar olduğu için.
En az haftada bir kere, bu konu üzerinde konuştuğunuzda emin olun, her şey çok çabuk değişiyor. Hayatında yada bakış açısında bir şeyler değiştirdiyse konuşmak ve yardımcı olmak isteyebilirsiniz.
Nefes egzersizleri ve farkındalık aktiviteleri: Çocuklarınıza bu dönemde yardımcı olmak için en iyi kaynaklardan biri. Özellikle küçük çocuklar için nefes egzersizleri, onların rahatlamasına yardımcı olacaktır.
Ailecek oynayacağınız yoga aktiviteleri: Bir arada güzel zaman geçirmenizi sağlarken, ailenin stres seviyesinin de önemli derecede azalmasına yardımcı olacaktır.
ENDİŞE KAVANOZU OYUNU: Ailecek endişelendiğiniz konuları yazdığınız bir kutu yada kavanoz yaratın ve kenara koyun. Hafta içerisinde herkes endişelendiği konularını yazsın. Seçtiğiniz bir zaman ailecek oturup kutudaki endişeleri okuyun beraber, neler değişmiş, nasıl beraber çözebilirsiniz konuşun.
Unutmayın yalnız değilsiniz, çocuğunuz da...Ve bu süreç sadece geçici bir NORMAL. Keyfini çıkarın!
Kişilik bozuklukları, ciddi uyku problemleri yada yeme-içme bozuklukları gözlemliyorsanız bir uzmana danışmanızı öneririz.