Okuma Süresi: 9 dakika

Çocuklara Kitap Okuma Alışkanlığı Kazandırmamız Lazım Deyip Geçmeyin,

Gerçekten Kazandırmalı mıyız?

Bugün başarılı diye atfettiğimiz; dünyayı değiştiren insanlara baktığımızda ana ortak özellikleri çok iyi bir üniversitelerden mezun olmaları değil.

Ortak özellikleri hepsinin çok kitap okumaları.

Bugün insanlığın Mars’a gitme hayallerini gerçekleştirmeye çalışan, elektrikli araba, yenilebilir enerji gibi, insanlığın ve gezegenimizin çoktandır ihtiyacı olan ama kimsenin gerçek adımlar atmadığı bir ortamda normları değiştiren Elon Musk, öldükten sonra bile hala insanlığın çoğunun günlük hayatına dokunan Steve Jobs, Anadolu’nun kaderini değiştiren ve Türkiye topraklarına yasayan herkese özgürce yaşama hakkını veren, savaş muharebesinde bile okumaktan vazgeçmeyen Atatürk, Bill Gates ve niceleri hepsinin ortak özelliği deli gibi kitap okumaları idi…

Çocuğunuza hayatta başarılı olması için tek bir özellik, tek bir alışkanlık kazandırmak istiyorsanız, kitap okuma alışkanlığı kazandırmanız lazım.

Bu hem çok kolay, hem çok zor….

Neden mi?

Çünkü çocuklar bizim aynalarımız, bizi her daim yansıtanlar. Eğer siz okursanız, okurlar. Eğer siz telefon ekranınıza bakarsanız, ekrana bakarlar.

O zaman bizim dönüp, kendimize bakmamız lazım, biz okuyor muyuz? Sadece ailede bir kişi değil, herkes okuyor mu? Aaa ben çok okudum zamanında, artık gerek yok demeyin.

Çocuğunuzun sizin yaşınıza geldiğinde okumayı bırakmasını ister miydiniz?

Siz okuyorsanız, eşiniz okuyorsa, çocuk bunu her gün bir şekilde görüyorsa, işiniz çok kolay. Birkaç ufak aksiyonla zamanla çocuğunuzun okuduğunu göreceksiniz.

Ama eğer siz okumayı çoktan bıraktıysanız, çocuğunuza bu alışkanlığı kazandırmak için, ilk önce sizin okumaya başlamanız gerekiyor.

Başlamadan önce, bu sizin için gerçekten önemli mi bir düşünün derim. Çünkü zaman ve efor yatırımı yapacaksınız, zamanın bu kadar kısıtlı ve önemli olduğu bir zamanda gerçekten değer verdiğiniz bir şeye bu yatırımı yapmanız lazım. Eğer kendinizi ikna ettiyseniz ve bu yatırımı HEM KENDİNİZ, HEM DE ÇOCUĞUNUZ için yapmaya hazırsanız, o zaman başlayalım.

1. KİTAP LİSTESİ OLUŞTURUN:

Kendinize biraz zaman ayırıp seveceğinizi ve size heyecanlandıracağını düşündüğünüz bir kitap listesi oluşturun. Elinizin altında bir iki tane alternatif kitap olmasını öneririm. Dost sohbetlerinde, bu konuyu dahil edin, arkadaşlarınıza sorun, neler okuyorlar, son zamanlarda, neler hoşuna gitmiş.

2. Kolay Uygulanabilir Rutinler OLUŞTURUN:

Sonra ufak rutinler oluşturmanız lazım. Gün içerisinde bir zaman belirleyin. Her gün sabah 15 dakika erken kalkıp, kitap okuyacağım, ya da 15 dakika yatağa erken gideceğim ve kitap okuyacağım, her aksam yemek sonrası, çocuğumla yatmadan ailecek 20 dakika kitap okuma zamanı yapacağım. Yada her Cumartesi kahvaltı sonrası ailecek 20 dakika kitap okuyacağız. Bunu ailecek bir toplantı gibi yapıp karar da verebilirsiniz ya da bireysel de başlayabilirsiniz.

3. HER GÜN 1 SAYFA:

Başlangıçta, kendinize küçük hedefler koyun- her gün en az 1 sayfa okumak gibi. Göreceksiniz çoğu gün 1 sayfadan fazla okuyacaksınız. Kendiniz 10-20 sayfa okurken bulacaksınız.

4. HEDEF KOY, TAKİP ET VE ÖDÜLLENDİR !

Kendinize hedefler koyun ve takip edin. Her 3 ayda bir okuduğunuz kitapları üst üste koyun fotoğrafını çekin, sonra üzerine kendinizi güzel bir kahve ile ödüllendirin. Eğer Kindle gibi bir araç ile okuyorsanız, GoogleReads gibi aplikasyonlar takip etmek için gerçekten çok güzel. Kendinize hedefler verip, kolayca takip edebilirsiniz.

5. HER AKŞAM YATMADAN ÖNCE ÇOCUKLARLA KİTAP RUTİNİ:

Çocuklara en iyi gelen şeylerden biri bence rutinler. Hele bu bir de kitap okuma rutini ise katmerli oluyor.

Yapılan araştırmalara göre, bebek yaşta kitap okunan çocukların beyin MRI’larina baktıklarında beyin aktivitelerinde artış olduğu gözlemlenmiş.

Sol taraftaki birinci fotoğraf okul öncesi yaşında, devamlı kitap okunan bir çocuğun beynine ait. Kırmızı bölgeler, çocuğun beynindeki özellikle öğrenmeyi destekleyen alanlardaki pozitif gelişmeyi gösteriyor.

Sağ taraftaki ikinci fotoğraf ayni yasta, günde 2 saat ekran başında geçiren bir çocuğun beyni. Mavi bölgeler çocuğun beynindeki yine ayni alanlardaki okuldaki öğrenmeyi destekleyecek alanlardaki gerilemeyi gösteriyor. *

Yani çocuklarımız doğduklarından itibaren onlara her aksam kitap okuyun. Büyüdüklerinde üzerine konuşabileceğiniz, tartışabileceğiniz kitaplar secin. Her okuma sonrasında sorular sorun, ne düşünüyorlar, onlar karakterin yerinde olsa ne yapardı ne hissederdi, neyi farklı yapardı. Söyledikleri şeylere inanamayacaksınız. Bir yandan onlarla bağınız artarken, onların kitap okuma isteğinin arttığını göreceksiniz. Çocukken okuduğunuz ve sevdiğiniz kitapları çocuğunuza okumak istemez misiniz?

Bu kadar kitaplardan bahşetmişken çocuklarımla okuduğum birkaç kitabi buraya yazayım:

0-6 YAŞ

· Masal Terapi: Belki ayni kitabi 10 kere okumuş olabiliriz, her aksam bir masal seçip okuyup, 3 yaşından itibaren üzerine konuşuyor idik.

· Incredible YOU, Dr Wayne Dyer

· Unstoppable ME, Dr Wayne Dyer

6-10 YAŞ

· Harflerin Dansı (Fish in a Tree) : Farklı olmak güzeldiri en güzel anlatan kitap senirim. İyi ve kötüyü sorgulayacağınız ve üzerine uzun tartışmalar yapabileceğiniz bir kitap.

“Herkes bir dâhidir ama bir balığı bir ağaca tırmanabilmesiyle yargılarsanız, tüm hayatı boyunca onun aptal olduğuna inanarak yaşar.”

· Wonder- Agguie’nin essiz hikayesi. Arkasından filmini de izleyebilirsiniz. Biraz kitaptan farklı, çocuklarınız ilk kitap sinema farkı sokunu yasayabilir. Bizimkiler kitap boyunca Agguie’nin nasıl gözüktüğünü merak ettikleri için çok heyecanlanmışlardı. Kitaptaki en sevdiğimiz söz:

“When given the choice between being right and being kind, choose kind."

“Haklı olmakla iyi olmak arasında seçim yapıldığında, iyi olmayı seçin. "

· İçimdeki Müzik (Out of My Mind): 11 yaşındaki Melody’nin konuşamaz, yürüyemez ve yazamaz. Ama o hayatın ona getirdiği engellere takılmadan, hayallerine cesurca ulaşmak için elinden geleni yapar.

· Şeker Portakalı: Uyarmalıyım, içerisinde biraz çocuğa şiddet ve küfür var. Okurken o kısımları atlayabilirsiniz. Biraz hüzünlü bir kitap. Ama bana kitap okumayı sevdiren kitap olduğu için çocuklarıma okumak istedim.

Kaynaklar:

https://neurosciencenews.com/mri-early-reading-brain-activity-1996/

https://kidshealth.org/en/parents/reading-babies.html

https://www.cnn.com/2020/01/16/health/child-brain-reading-books-wellness/index.html

*İki fotoğrafta Cincinnati Çocuk Hastanesinin yaptığı araştırmalardan alınmıştır. Araştırmaların öncü göstergeleri okumanın potansiyel faydalarını nörobiyolojik bulgularla desteklerken, ekran zamanının beyin gelişimine zarar verdiğini desteklemektedir. https://www.cnn.com/2020/01/16/health/child-brain-reading-books-wellness/index.html